Gero eta nabariagoa da lurraldeen eta enpresen lehiakortasuna estu-estu lotuta egongo dela zientzia ezagutza modu arin, eraginkor eta estrategikoan sortzeko, integratzeko eta aplikatzeko duten gaitasunarekin.
Industria ezin da gehiago hazten jarraitu eredu zaharkituen gainean, ezta teknologia sendotuetan soilik oinarritu ere. Berritzeko presioak, eta gizarte, araudi nahiz merkatuaren aldetik datozen eskakizun berriei erantzuteko beharrak, eraldaketa sakona eskatzen du. Zientziak eta teknologiak prozesu horretan funtsezko papera izan behar dute. Zientzian inbertitzea ez da luxua: premia saihestezina da aurrerapen industriala eusteko.

Une erabakigarria zientzian inbertitzeko

Gaur, inoiz baino gehiago, aukera historiko baten aurrean gaude. Abian diren eraldaketek —energia trantsizioa, iraultza digitala, populazioaren zahartzea edo klimaren larrialdia— soluzio erabat berriak eskatzen dituzte. Eta soluzio horiek, neurri handi batean, zientzia ezagutzatik etorriko dira.
Zientzian inbertitzea etorkizunari aurrea hartzea da. Oraindik existitzen ez diren teknologientzako lurra prestatzea da, sortu ez diren lanpostuetarako profesionalak trebatzea, eta oraindik irudikatu ere ezin ditugun arazoei aurre egitea. Baita subiranotasun teknologikoa eraikitzea, gure ekonomia dibertsifikatzea eta kanpoko eragileekiko mendekotasuna gutxitzea ere.

Gainera, bizi dugun unean zientziak ikusgarritasun soziala irabazi du —pandemiaren ondorioz, bereziki—, eta jendarteak gero eta kontzientzia handiagoa dauka zientziak pertsonen bizitzan duen eragin errealaz. Perzepzio on hori baliatu behar da zientziarekin erakunde, enpresa eta gizartearen konpromisoa sendotzeko. Ez da nahikoa administrazioetatik I+G bultzatzea; beharrezkoa da zientzia herrialdeko erabaki estrategikoen grabitate-zentrotik gertu egotea.

Sistema zientifiko sendo eta ehun industrialarekin konektatu batek eraldaketarako motor gisa jokatzen du: berrikuntza sortzen du, talentua erakartzen du, balio-kate berriak bultzatzen ditu, eta potentzial handiko startup eta spin-off berrien sorrera sustatzen du. Era berean, ekoizpen-sistema erresilienteago bihurtzen du, eta etorkizuneko ziurgabetasunei aurre egiteko egokitze-gaitasuna ematen dio.

Testuinguru honetan, zientzian inbertitzea ez da soilik aurrerapen edo prestigio kontua, baizik eta lehiakortasun industrial hutsa. Gaur zientzian inbertitzen duten lurraldeak biharko sektore estrategikoak gidatzeko hobeto kokatuta egongo dira.

Euskadi: zientzia eta industria eskutik doazen ekosistema

Europan, Euskadi adibide paregabea da: nola eraiki daitekeen zientzia eta industria ez soilik elkarrekin bizi, baizik eta elkar indartzen duten ekosistema bat. Azken hamarkadetan, lurraldeak berezko eredua garatu du, zentro teknologikoen, unibertsitateen, enpresen eta erakunde publikoen arteko lankidetzan oinarrituta. Ikuspegi partekatu horri esker, ezagutza benetako aldaketarako tresna bihurtu da.

RIS3 espezializazio adimenduneko estrategia, energia, fabrikazio aurreratua edo biozientziak bezalako arlo giltzarrietarako apustuak, eta bikaintasun zientifikoko zentro sarearen sendotzea, guztiak ere ikerketa eta ekoizpen ehunaren arteko sinergia gero eta estuagoaren alde jo dute. Euskadin, zientzia ez dago enpresa mundutik urrun: bere erronka handiei erantzuteko eta merkatu-aukerak zabaltzeko tresna da.

Horren adibide argia da CIC energiGUNEtik egiten dugun lana. Bertan, energia biltegiratzearen inguruko ikerketa —bateriak, egoera solidoa, teknologia termikoak— zuzenean lerrokatzen da sektore hauen behar industrialekin: automobilgintza, mugikortasun elektrikoa eta energia berriztagarriak. Zientziaren eta aplikazio industrialaren arteko lotura goiztiar horrek garapen teknologikoa bizkortzen du eta haren inpaktu ekonomikoa maximizatzen.

Baina kasu zehatzez harago, benetan esanguratsua da sortu den kultura: lankidetzan oinarritutako kultura, epe luzeko ikuspegia, talentuarekiko apustua eta industria jasangarri eta berritzailearekin konpromisoa. Eredu hori ez da berez sortu, estrategia jarraitu baten, inbertsio iraunkorren eta politika publiko koherenteen emaitza baizik.

Euskadik erakusten du posible dela zientzian sinesten duen herrialde bat eraikitzea, garapen industrialerako palanka gisa ulertzen duena. Ulertzen duena lehiakortasuna ez dela kostuetan bakarrik oinarritzen, baizik eta ezagutzan. Eta, lurralde txikia izan arren, bere aldea egin dezakeela bikaintasunaren, lankidetzaren eta ikuspegi partekatuaren alde eginez.

Gaur, inoiz baino gehiago, zientzia da industria. Zientzia da ekonomia. Ongizatea. Eta etorkizuna. Lehentasun bihurtzea ez da soilik desiragarria: premiazkoa da. Euskadik jada abiatu du bide hori. Orain, sakondu, sendotu eta partekatu beharra dago.