Mundua energia-iturri iraunkorragoetara bideratzen den heinean, hidrogenozko erregai-pilak eta bateria-ibilgailu elektrikoak (BEV) dira garraioaren etorkizunerako lehiakide nagusiak. Teknologia bakoitzak bere abantailak eta desabantailak ditu, eta, ondorioz, aplikazio eta agertoki desberdinetarako egokiak dira. Azken finean, litekeena da garraioaren etorkizunean hidrogenoa eta bateriak batera egotea, eta horrek panorama energetiko askotarikoagoa eta erresilienteagoa ekarriko du.

Hidrogenozko erregai-pilen abantailak

Hidrogenozko erregai-pilen abantaila nagusietako bat da bateria-ibilgailu elektriko (BEV) gehienekin alderatuta gidatzeko autonomia handiagoa emateko duten ahalmena. Ezaugarri horren ondorioz, hidrogenoa bereziki erakargarria da maiz hornitu gabeko aldi luzeak behar dituzten aplikazioetarako, hala nola ibilbide luzeko kamioietarako, autobusetarako, itsasontzietarako eta bestelako ibilgailu astunetarako. Hornigai bakar batekin distantzia handiagoak betetzeko gaitasunaren arabera, hidrogenoa hautagai sendoa da autonomiarako antsietatea eta hornigai-maiztasuna kezka kritikoak diren sektoreetan.

Autonomia handiagoa izateaz gain, hidrogenozko erregai-pilek ibilgailu elektrikoek baino karga azkarragoa eskaintzen dute. Hidrogenozko ibilgailu bat erregaiz hornitzeko, minutu batzuk baino ez dira behar izaten, ohiko gasolinazko andel bat betetzeko bezalaxe. Azkar hornitzeko gaitasun hori bereziki onuragarria da jarduerarik gabeko denbora minimizatzea efizientzia operatiboari eusteko funtsezkoa den aplikazio komertzialetan. Ibilgailuen etengabeko funtzionamenduaren mende dauden industrien kasuan (logistika eta garraio publikoa, esaterako), hidrogenoa azkar hornitzea oso faktore garrantzitsua izan daiteke ibilgailu horiek hartzea bultzatzeko.

Gainera, erregai-pilak eta hidrogeno-deposituak arinagoak izaten dira irismen luzeko ibilgailu elektrikoek behar dituzten bateria handiak baino. Pisu txikiaren ondorioz, hidrogenoa aukera praktikoagoa izan daiteke ibilgailu mota jakin batzuetarako, batez ere ibilgailuaren pisuak errendimenduan, erregaiaren eraginkortasunean eta karga-gaitasunean eragin zuzena duen egoeretan. Adibidez, abiazioaren industrian, non kilogramo bakoitza faktore kritikoa den, hidrogenoaren arintasun-ezaugarriek alternatiba sinesgarri bat eskain liezaiekete bateria-sistema astunei.

Hidrogenozko erregai-pilen erronkak

Hala ere, abantaila horiek gorabehera, hidrogenozko erregai-pilek ez dute zailtasunik. Hidrogenozko ibilgailuen muga nagusietako bat eraginkortasun energetikoa da, BEV ibilgailuetan mugitzen ari den energia elektrikoaren bihurketa zuzenagoa baita. Hidrogenozko erregai-pilek, aldiz, zenbait urratseko prozesua eskatzen dute, eta prozesu horretan, lehenik hidrogenoa sortzen da, gero banatu egiten da eta, azkenik, berriro elektrizitate bihurtzen da ibilgailua propultsatzeko. Urrats horietako bakoitzak energia-galerak dakartza, eta, ondorioz, hidrogenozko erregai-pilak ez dira hain eraginkorrak oro har. Eraginkortasun-diferentzia hori faktore garrantzitsua izan liteke hidrogenoak garraio-merkatuan duen bideragarritasuna eta lehiakortasuna zehazteko orduan.

Hidrogenozko erregai-pilak hartzeko orduan eragina duen beste faktore kritiko bat azpiegituren egungo garapen-egoera da. Ibilgailu elektrikoak kargatzeko azpiegitura azkar hedatu eta eskualde askotan orokortzen ari den bitartean, hidrogenoa hornitzeko estazioak nahiko urriak dira oraindik. Hidrogeno-azpiegitura ondo ezarrita ez egotea oztopo garrantzitsua da hidrogenoz dabiltzan ibilgailuak oro har hartzeko, batez ere oraindik beharrezko hornigai-sarerik ez dagoen eskualdeetan. Hidrogeno-azpiegitura bat garatzeko, funtsezko inbertsioa egin behar da, eta hornigailu-sare sendorik gabe, kontsumitzaileek eta enpresek zalantza egin dezakete hidrogeno-ibilgailuekin konprometitzeko garaian.

Kostuak ere funtsezkoak dira hidrogenozko erregai-pilak eta bateriak alderatzeko. Baterien kostuak behera egin du etengabe azken hamarkadan, aurrerapen teknologikoek, eskala-ekonomiek eta merkatuko lehiaren gorakadak bultzatuta (baterien teknologien berrikuntza sustatzeko ekimenek, fabrikatzaileentzako dirulaguntzekin batera, Txina munduko merkatuan nagusi izatea sendotu dute). Horren ondorioz, bateria-ibilgailu elektrikoak eskuragarriagoak bihurtu dira kontsumitzaileentzat, eta, ondorioz, publiko orokorrarentzat eskuragarriagoa da. Hidrogenoari lotutako produkzio- eta azpiegitura-kostuak, berriz, nahiko handiak dira oraindik. Hidrogenoaren ekoizpena, batez ere iturri berriztagarrietatik sortutako hidrogeno berdearena, oraindik ere prozesu garestia da. Gainera, hidrogenoa hornitzeko azpiegitura garatzeak eta mantentzeak finantza-karga gehigarria dakar. Erronka ekonomiko horiek hidrogenozko ibilgailuen erabilera mantsotu dezakete, batez ere kostuekiko sentikorrak diren merkatuetan.

Zenbait alderditan bat etortzea

Hidrogenoak eta bateriek hainbat segurtasun-arazo sortzen dituzte. Hidrogenoa sukoia denez, eusteko, ihesak prebenitzeko eta aireztatzeko sistema solidoak behar ditu, goi-presioko biltegiratzearekin lotutako arriskuak kudeatzeko. Askotan hidrogeno-sentsoreak instalatzen dira, aldez aurretik ihesak detektatzeko eta sute-arriskua minimizatzeko. Bateriek gainberotzeko eta ihes termikoa izateko arriskua dute. Kudeaketa termiko eraginkorra eta suarekiko erresistenteak diren materialak funtsezkoak dira gainberotzea saihesteko, batez ere tamaina handiko baterietan. Hidrogenoaren segurtasuna ihesen euspenean eta detekzioan zentratzen den bitartean, bateriena tenperaturaren kontrolean eta zirkuitulaburren prebentzioan zentratzen da.

Ingurumenaren gaineko eragina funtsezko beste alderdi bat da hidrogenoari buruzko eztabaidan, baterien aurrean. Bateria-ibilgailu elektrikoek ihes-gasik isurtzen ez duten bitartean, hidrogenoaren ingurumen-abantailak sortzen diren moduaren araberakoak dira. Hidrogenoa erregai fosiletatik sortzen bada, ingurumen-inpaktu globala txikiagoa izan daiteke. Hala ere, hidrogenoa energia-iturri berriztagarriak erabiliz sortzen bada (hidrogeno berdea), ingurumen-abantaila handiak izan ditzake. Hidrogenoak garraiorako erregai gisa duen iraunkortasuna, beraz, hidrogenoa ekoizteko metodo garbien garapenaren eta prozesu horiei laguntzeko energia berriztagarrien eskuragarritasunaren araberakoa izango da.

Erregai-pilak eta hidrogeno-bateriak desberdinak dira materia kritikoen erabileran, eta horrek jasangarritasunean eragiten du. Erregai-pilek platinoa behar dute nagusiki, katalizatzaile urria baina gero eta ordezkagarriagoa, baina baita material urriak ere, hala nola kobaltoa eta nikela. Bateriak, batez ere litiozko ioienak, mineral urrien mende daude, hala nola litioa, kobaltoa eta nikela, ingurumenean eragina duten eskualde sentikorretatik datozenak. Hidrogenoaren materialen beharrak txikiagoak diren bitartean, bateriek birziklapen solidoa eta berrikuntza materialak eskatzen dituzte hornidura-kate jasangarri eta erresistente bat bermatzeko.

Bi teknologiak batera egotea

Faktore horiek guztiak kontuan hartuta, onargarriena da bi teknologiak aldi berean izatea, eta horietako bakoitza abantaila espezifiko onuragarriagoak dituzten aplikazioetan erabiltzea. Adibidez, bateria-ibilgailu elektrikoak egokiak dira distantzia laburreko hiri-joan-etorrietarako, egungo azpiegitura garatuago baitago eta baterien energia-eraginkortasunak abantaila argia eskaintzen baitu. Bestalde, hidrogenoa izan daiteke distantzia luzeko salgaiak eta aplikazio astunak garraiatzeko ibilgailu gogokoena. Bertan, autonomia handiagoak, hornitzeko denbora azkarragoek eta pisu txikiagoak abantaila argiak eskaintzen dituzte.

Hidrogenoaren eta bateriaren teknologien etorkizuneko ibilbidean ere eragina izango dute abian dauden ikerketa- eta garapen-ahaleginek. Bi eremuetako aurrerapen teknologikoek hobekuntzak eragin ditzakete energia-eraginkortasunean, kostuan eta azpiegituran, hidrogenoaren eta baterien arteko oreka potentzialki aldatuz. Adibidez, hidrogenoa ekoizteko metodoetan egindako aurrerapenek kostuak murriztu eta hidrogenozko erregai-pilen ingurumen-inpaktua hobetu dezakete, aukera lehiakorrago bihurtuz. Era berean, baterien teknologian izandako aurrerapenek, hala nola energia-dentsitate handiagoa eta karga-denbora azkarragoak, bateriako ibilgailu elektrikoen posizioa are gehiago sendotu dezakete merkatuan.

Kontsiderazio ekonomikoek funtsezko faktorea izaten jarraituko dute hidrogenoa eta bateriak hartzeko. Ekoizpen-kostuak, azpiegituren garapenak eta jabetza-kostu osoak zeregin garrantzitsua izango dute merkatu-kuota handiena zein teknologiak lortzen duen zehazteko orduan. Gobernuek eta industriako alderdi interesdunek kontu handiz ebaluatu beharko dute aukera bakoitzaren bideragarritasun ekonomikoa, hainbat faktore kontuan hartuta, hala nola erregaiaren prezioak, mantentze-kostuak eta garraio-teknologia jasangarriak ezartzen laguntzeko dirulaguntzak edo pizgarriak emateko aukera.

Eskualde-dinamikak hidrogenoaren eta baterien merkatu-kuota erlatiboari ere eragingo dio, berariazko aplikazio eta epeekin. Energia-baliabide berriztagarri ugari dituzten eskualdeetan, hidrogenoaren ekoizpen ekologikoa ekonomikoki bideragarriagoa izan daiteke, eta horrek hidrogenozko erregai-pilak gehiago hartzea ekarriko du. Aitzitik, elektrizitatea erraz eskuragarri dagoen eta karga-azpiegitura ondo garatuta dagoen eremuetan, bateria-ibilgailu elektrikoak nagusi izan daitezke. Teknologia bakoitzaren erabilera espezifikoek ere funtsezko zeregina izango dute bakoitzaren merkatuak eratzeko orduan. Adibidez, bateriak bidaiari-ibilgailuentzat eta distantzia laburreko banaketa-kamioientzat aukera gogokoena izan daitezkeen bitartean, hidrogenoak arrakasta handiagoa izan dezake hegazkingintzan, itsas garraioan eta kamioi astunetan.

Garraioaren sektorea eraldaketa handia jasaten ari da gaur egun, berotegi-efektuko gasen emisioak murrizteko beharrak eta energia-iturri garbiagoetarako trantsizioak bultzatuta. Hidrogenoak eta bateriek paper garrantzitsua bete behar dute trantsizio honetan, eta horietako bakoitzak abantaila paregabeak ditu eta erronka desberdinei egin behar die aurre. Litekeena ez ezik, beharrezkoa ere bada teknologia horiek aldi berean erabiltzea, garraio-aplikazioek irtenbide desberdinak behar baitituzte. Hidrogenoa eta bateriak lehiakide gisa ikusi beharrean, emankorragoa da elkarrekin lan egin dezaketen teknologia osagarritzat hartzea, garraioa deskarbonizatzeko helburu zabalagoa lortzeko.

Ondorioz, ez da oso litekeena garraioaren etorkizuna teknologia bakar batek menderatzea. Aitzitik, hidrogenozko erregai-pilek eta ibilgailu elektrikoen bateriek sektorea eraldatzen lagunduko dute, eta teknologia bakoitzak bere horma-hobia aurkituko du, bere indargune espezifikoen eta aplikazioen beharren arabera. Hidrogenoa eta bateriak hartzeko, hainbat faktore konbinatu behar dira, hala nola aurrerapen teknologikoak, azpiegituren garapena, kontsiderazio ekonomikoak eta ingurumen-inpaktua. Faktore horiek eboluzionatzen jarraitzen duten heinean, garraioaren panoramak ere aurrera egingo du; izan ere, hidrogenoak eta bateriek funtsezko zeregina izango dute etorkizun iraunkorragoa eta eraginkorragoa eratzeko.