Azken urteotan, taxonomiak ibilbide-orri bat ezarri du iraunkortasunari dagokionez, jarduerak identifikatzeko esparru argi bat eskainiz, ekonomia berde baterako trantsizioa erraztuz eta zuritze ekologikorako arriskua murriztuz, greenere gisa ezagunagoa dena.

Hori posible da, taxonomia Europar Batasunak sortutako sailkapen-sistema bat baita. Sistema horretan, ingurumenaren aldetik jasangarritzat jo daitezkeen jarduera ekonomikoak definitzen dira, inbertsioak EBren ingurumen-helburuak betetzen lagunduko duten jardueretara bideratzeko, hala nola berotegi-efektuko gasen isuriak murriztera edo ingurumena babestera.

Haren esparru orokorra eta jarduerek bete beharreko sei ingurumen-helburuak 2020/852 (EB) Erregelamenduan definitu ziren 2020an. Hauek dira helburuak:

• Klima-aldaketa arintzea
• Klima-aldaketara egokitzea
• Uraren eta itsas baliabideen erabilera iraunkorra
• Ekonomia zirkularra
• Kutsaduraren prebentzioa
• Biodibertsitatearen eta ekosistemen babesa

Ondoren, 2021. eta 2023. urteetan, Europar Batasunak hainbat Egintza Delegatu argitaratu zituen. Horietan, helburu horietako bakoitzerako hautaketa-irizpide teknikoak jasotzeaz gain, finantza-erakundeentzako eta enpresa handientzako dibulgazio-baldintzak ezartzen ziren, eta, horrez gain, Iraunkortasun Korporatiboko Informazioari buruzko Zuzentarau garrantzitsuak ezartzen ziren (CSRD ingelesez).

Garrantzitsua da funtsezko bi alderdi kontuan hartzea: batetik, erregelamendua, egintza eskuordetuak eta zuzentarauak erregulartasunez berrikusteko eta eguneratzeko diseinatuta daudela, jarduera berriak sartzeko eta aurrerapen teknologiko eta arauemaileetara egokitzeko; eta, bestetik, taxonomiak ez dituela ezartzen enpresek edo finantza-produktuek ingurumen-jokabideari dagokionez bete beharreko baldintzak.

TAXONOMIA DATUETAN

2020/852 Erregelamendua ezarri zenetik, enpresak, erakunde publikoak, bankuak eta finantza-merkatuak esparru hori integratzen hasi dira, beren estrategiak EBren ingurumen-helburuekin lerrokatzeko. Europako Batzordeak nabarmendutako datu batzuen arabera, enpresen kapital-inbertsioen % 25, batez beste, taxonomiarekin lerrokatuta daude, eta elektrizitatea bezalako sektoreetako enpresek taxonomiarekin % 65eko lerrokadura lortu zuten.

Bestalde, 2023an, EBko erakunde publikoek jaulkitako bonu berdeen % 94k taxonomiaren estandarrei jarraitu zieten, eta horrek eskualdearen konpromisoa indartzen du proiektu ekologikoen finantzaketarekin; eta, batez beste, EBko banku nagusietako aktiboen % 85 inguru iraunkortasun-metrika horiekin lerrokatzen dira.

Azkenik, ezartzen du EBko funtsen % 56k ingurumen- edo gizarte-ezaugarriak sustatzen dituela EBko finantza jasangarrien dibulgazio-erregulazioaren arabera, eta taxonomiarekin lerrokatutako inbertsioak dituzten funtsek hazkunde nabarmena dutela kudeaketapeko aktiboetan, finantza-merkatuan aukera iraunkorren eskaera bultzatuz.

TAXONOMIAREN GARRANTZIA GURE SEKTOREAN

Bateriak egitea trantsizio ekologikoa errazteko gai den jarduera ekonomikoetako bat da. Europar Batasunean ezarritako taxonomiaren barruan sartzen dira, besteak beste, pila kargagarrien fabrikazioa, automobilgintzarako bateriak eta metagailuak, osagaien fabrikazioa, hala nola baterien material aktiboak, baterien gelaxkak eta osagai elektronikoak.

Jarduera hori taxonomian sartzeak eragin nabarmena du biltegiratze energetikoaren sektorean, eta funtsezko puntu hauetan laburbil daiteke:

• Tokiko balio-katea bultzatzea, kontuan hartuta bateriak fabrikatzea dela energia-biltegiratzearen balio-katearen kate-maila nagusia, eta Europar Batasunaren helburua dela hirugarren herrialdeekiko mendekotasuna murriztea, beste artikulu batzuetan azaldu dugun bezala. Taxonomiak bateriak ekoizteko tokiko balio-kate bat sortzea bultza lezake, bizi-ziklo osoa hartuko duena, lehengaiak lortzetik hasi eta bateriak birziklatzeraino, Europaren buruaskitasun energetikoa eta ekonomikoa sustatuz.
• Berotegi-efektuko gasen emisioak murriztea, kontuan hartuta, batetik, taxonomiak enpresek jasangarritzat jotzeko bete behar dituzten ingurumen-irizpideak ezartzen dituela, eta horrek sektorearen karbono-aztarna minimizatzen laguntzen duela; eta, bestetik, iturri berriztagarrien energia-biltegiratzeak sare elektriko iraunkorragoa bultzatzen duela.
• Berrikuntza teknologikoa; izan ere, taxonomiak teknologia berrietan inbertitzea bultzatzen du, eta hori funtsezkoa da bateriak fabrikatzeko sektorean, non berrikuntzak eta enpresen transferentzia teknologikoak garapen berrien arrakasta markatzen duten.
• Greenwashing-a murriztea, taxonomiaren helburua produktuei buruzko gardentasuna eta estandar espezifikoak ematea baita. Horri esker, inbertitzaileek eta kontsumitzaileek jakin dezakete benetan zer enpresa ari diren bateriak modu jasangarrian ekoizten, merkatuan konfiantza handituz.
• Birziklatze-prozesuak optimizatzea, funtsezko puntu gisa baterien balio-bizitzaren amaierako ingurumen-inpaktua murrizteko, material baliotsuak berreskuratuz eta hondakinak minimizatuz. Esparru horrek birziklatzea artikulatzen du balio-katearen funtsezko elementu gisa, baterien produkzioan ekonomia zirkularra sortzea sustatuz, baliabide naturalen erabilera optimizatuz eta, beste behin, hirugarren herrialdeekiko lehengaien mendekotasuna murriztuz.

Horri guztiari esker, taxonomia proiektu jasangarriak identifikatzeko eta finantzatzeko funtsezko tresna izateaz gain, bateriak fabrikatzeko sektoreetan duen eragina funtsezkoa da trantsizio energetikorako eta Europako helburu klimatikoak betetzeko. Definitzen duen esparruak proiektuen gardentasuna bultzatzen du, teknologia berdeetan inbertitzea erraztuz eta gurea bezalako sektore estrategikoen balio-kate osoan jardunbide arduratsuak sustatuz.