Hori dela eta, eta lurralde honek beti berrikuntzara eta garapenera bideratu izan duela kontuan hartuta, Euskadi erreferentzia bihurtzen ari da pixkanaka etorkizuneko trantsizio energetikorako funtsezkoa den sektoreetako batean.
Izan ere, autonomia-erkidego hori biltegiratzearen balio-kate osoan zehar hedatzen ari da: materialekin eta gelaxken ekoizpenarekin lotutako hasierako faseetatik hasi eta birziklatzearen eta bigarren bizitzaren azken faseetara arte.
Euskal enpresen eta ikerketa- eta teknologia-zentroen lankidetza Euskadik industria horren alde egiten duen apustua are gehiago indartzen duen funtsezko faktoreetako bat da, eta hori ere kritikoa da eskualdearen etorkizuneko lehiakortasuna bermatzeko.
Erreferente handiak dituen ekosistema
Euskadi sektorean erreferentziazko lekua lortzen ari dela azaltzen duten gakoetako bat da beren lurraldean kokatuta dauden eta balio-kate hori garatzeko interes handia duten konpainia handiak egotea.
Lehenik eta behin, Euskadi munduko energia-konpainia nagusietako batzuen egoitza da, eta, gainera, energia berriztagarrien eta energia-teknologia berrien aldeko apustuan lider sektorialak dira. Hori da Iberdrola, Petronor edo Siemens Gamesaren kasua, eta, horiez gain, energia-sektoreari eta soluzio teknologiko berrien garapenari neurri handiagoan edo txikiagoan lotutako enpresa-sare sendoa dute parez-pare. Hemen aurkitzen ditugu IDOM, Sener, Solarpack edo Nortegas bezalako enpresa liderrak.
Horri beste konpainia handi batzuk ere gehitu behar zaizkio, etorkizunean energiaren teknologia berriak erabiliko dituztenak, eta horietan apustu sendoa egiten ari direnak. Kasu honetan, garraioaren eta mugikortasunaren sektorekoak bezalako enpresak ditugu, non Euskadi berriz ere erreferente gisa kokatzen den, CAF, Irizar, CIE Automotive edo Gestamp bezalako konpainia liderrei eta Mercedes bezalako nazioarteko erakundeen presentzia handiari esker.
Horrekin batera, balio-katea indartzen ari den beste faktore bat konpainia horietako askoren lankidetza da, industria gidatzeko ekimen berriak abiarazteko. Horietatik player berriak sortzen ari dira, balio-katearen barruan beren jardueraren ageriko buru izateko.
Hori da Basquevolten kasua, Europako hego-mendebaldeko lehen gigafaktoria, eta lehena kontinente osoan, egoera solidoko gelaxken fabrikazioan zentratuta. Baterien belaunaldi berri horrek, teknologia konbentzionalei dagokienez, gaitasun handiagoa, segurtasun handiagoa eta kostu txikiagoa du, eta horrek ibilgailuen fabrikatzaile handien eta energia-enpresen interesa pizten du.
Hori dela eta, espero da alternatiba horrek sektorea menderatzea epe ertain eta luzean. Ikuspegi horren aurrean, Euskadik aldeko jarrera du, enpresa handien, CIC energiGUNE bezalako ikerketa-zentroen eta Eusko Jaurlaritzaren babesaren arteko lankidetzatik sortutako proiektu estrategikoei esker.
Horixe da proiektu honek tokiko eta Europako industrian sor dezakeen balioa, Europako komisionatu Maros Šefčovič-ek berak ere (energia biltegiratzeko industriaren sustatzaile handitzat jotzen da Europan) industriaren garapen teknologikoari egindako ekarpen horren balioa bedeinkatu baitu, joan den urrian aitortu baitzuen euskal baterien teknologia oso baliotsua dela Europarentzat
Ikerketa eta garapen teknologikoa protagonista tokiko industriaren bultzadan
Biltegiratze-sektoreko enpresa handiak egoteaz gain, Euskadiko beste aktibo handietako bat ikerketa eta garapen teknologikoko zentroen sare zabala da, industrian duen posizioa indartzeko aukera ematen diona. Horri esker, eskualdeak berrikuntzaren eta disrupzio teknologikoaren aldeko apustu garbia egin dezake energia-industrian, aurrerapen horiekin euskal enpresa-sarearen eta hari lotutako energia-ereduaren bilakaeran lagunduz.
Talde horren barruan, kasu nabarmenetako bat CIC energiGUNE bera da. Ez bakarrik bere ikerketa-jardueragatik (Europako top 3-an egonik energia biltegiratzearen arloan), baita industriara transferitzeko moduko emaitza teknologikoak garatzeko konpromisoagatik ere. Horri esker, zentroak modu berezian laguntzen du balio-katearen bultzadarekin.
Horregatik, CIC energiGUNEk parte hartzen du Basquevolt bezalako proiektuak abiarazten eta garatzen. Ildo horretan, zentroak energia-biltegiratzearen euskal sektorean erreferentea den beste konpainia bat merkaturatzen ere lagundu du, Bcare (biltegiratze-merkatuko zerbitzu integraletara bideratutako enpresa), hain zuzen ere.
Industria hori garatzen bereziki laguntzen duten beste zentro handi batzuk Basque Research and Technology Alliance (BRTA) delakoaren ikerketa- eta teknologia-zentroetako batzuk dira, eta zentro horretako kide da CIC energiGUNE ere.
Era berean, ekosistema honetako beste eragile giltzarri batzuk unibertsitateak dira, non Euskal Herriko Unibertsitate Publikoa edo Mondragon Unibertsitatea bezalako erakunde ezagunen jarduera nabarmentzen den. Horrelako erakundeek Euskadin duten presentziari esker, ikerketa-jarduera indartzeaz gain, industrian duten fokuari esker, langile kualifikatuen prestakuntza ere ahalbidetzen da, eta, ondoren, inguruko industria- eta ikerketa-sarean sartu ahal izaten dira.
Enpresa, zentro eta unibertsitateen ekosistema horri balio erantsi bat gehitu behar zaio: Eusko Jaurlaritza buru duten euskal erakunde publikoen ekarpen eta laguntza garrantzitsua.
Eskualde mailako energia-estrategia berrien definizioari esker (Energibasque plana edo Hidrogenoaren Euskal Estrategia, esaterako) edo Energiaren Klusterra edo Energiaren Euskal Erakundea bezalako erakundeen presentziari esker, euskal sektore publikoak energia-industria berritzaile eta lehiakor bat garatzeko duen konpromisoa artikulatu ahal izango da, industriaren eta gizartearen erronkei erantzuteko gai izango dena, zeinentzat energia-biltegiratzearen sektorea funtsezkoa baita.
Azken batean, osagaien konbinazio horri esker, Euskadi erreferentzia bihurtzen ari da etorkizuneko industria emergenteetako batean. Hori guztia bere lankidetza-eredu publiko-pribatuari esker. Eredu horrek agente-maila zabala eta ikerketa-etapak nahiz industria-aplikazioaren etapak hartzen dituen ikuspegi oso bat biltzen ditu.
Horri esker, berrikuntzan eta industria-garapenean aitzindaria den eskualde gisa duen posizioa indartzen du Euskadik. Tokiko balio-kateak eta hura osatzen duten eragileek lurraldea hub erreferentzia gisa kokatu nahi dute teknologiari eta iraunkortasunari dagokienez datozen urteetan. Hori dela eta, Euskadi trantsizio energetiko honen buru izateko egoeran dago, eta Europar Batasunak bere helburu industrial eta klimatiko handien garapenean duen abiaburuetako bat da, gure kontinentea eredu energetiko eta ekonomiko berrietan eskualde liderra izan dadin.
