Batez ere, hainbat estrategia instituzional eta industrialen garapenari esker, bai eta lurraldean finkatuta dauden hainbat konpainia eta erakunde bektore energetiko berri horren alde egiten ari diren inbertsioari esker ere.
Horri guztiari eskualdearen gaitasun zientifiko-teknologikoak gehitu behar zaizkio, potentzial handiko ekosistema hori osatzeko aukera ematen baitiote, bai lurraldeko energia-sektorearentzat, bai haren ekonomiarentzat eta enpleguarentzat.
Gure blogean aurrekoetan aipatu dugun bezala (eta Euskadiko Energiaren Klusterraren datuen arabera), energiaren sektoreak 55 milioi euro inguruko urteko fakturazioa suposatzen du gaur egun Euskadin (horietatik % 25 inguru Euskadiko zuzeneko jarduerarekin lotuta daude). Zifra horien arabera, ia 91.000 enplegu sortu dira mundu osoan, eta 24.000 inguru eskualdean. Beraz, industria da lurraldeko sektore eta eragile garrantzitsuenetako bat.
Hori dela eta, Eusko Jaurlaritza eta enpresak teknologia berri hauetarako trantsizioari ematen ari zaio garrantzia, edozein herrialderen etorkizun energetikoaren protagonista nagusietako bat izan nahi baitute.
ERAKUNDEEN APUSTUA
Industria horren barruan Euskadi irekitzen ari den bidea, lehenik eta behin, euskal erakundeek berek bultzatu dute. 2021ean, Energiaren Euskal Erakundeak (EEE) Hidrogenoaren Euskal Estrategia aurkeztu zuen: 2030era arteko ibilbide-orri handinahi bat, hamarkada honen amaierarako euskal industriak hidrogeno berdearen inguruan lortu nahi dituen jarduera-ildo eta jomuga nagusiak ezarri nahi dituena.
Plan honek, batez ere, lurraldean dagoen industria-sarea aprobetxatuz tokiko lehiakortasun-balioaren kate bat garatzeko baldintzak finkatzen ditu, eta fokua lau gidalerro nagusitan jartzen du:
- Merkatu lokala, sendoa eta jasangarria sortzea, hidrogeno berriztagarrian eta karbono baxuan oinarrituta.
- Hidrogenoa bertako industriaren deskarbonizaziorako tresna bihurtzea.
- Biltegiratzeko, garraiatzeko eta banatzeko azpiegitura bat hedatzea, tokiko merkatuaren garapenari euskarria emateko.
- Eskualdeko prestakuntza, I+G eta industria-garapena sustatzea, erreferentziazko hub eta esportatzaile teknologikoa izateko.
Horrela, dokumentu honek hainbat helburu kuantitatibo finkatzen ditu, bai ekoizpenari dagokionez, bai azken erabilerei dagokienez (industrian, eraikinetan edo garraioan eta mugikortasunean), hidrogenoak eskaintzen dituen aukeretatik abiatuta Euskadiko trantsizio energetikoa bizkortzea helburu dutenak.
Hori guztia, lurraldeko etorkizun energetiko berria bultzatzeko erakunde publikoek ezarritako beste estrategia eta dokumentu marko batzuekin bat etorriz. Besteak beste, Euskadiko Energia Estrategia 2030, Inteligence Espezializazioko RIS3 Estrategia, Euskadi 2030 Zientzia, Teknologia eta Berrikuntza Plana eta Energibasque Estrategia biltzen dira hemen. Azken hori guztiz lerrokatuta dago aipatutako Hidrogenoaren Euskal Estrategiarekin; izan ere, estrategia horren bidez H2ren teknologia sartu da Euskadiren etorkizun energetiko eta industrialerako eremu estrategiko gisa.
ENPRESA HANDIEK BULTZATUTAKO PROIEKTU NABARMENAK
Erakundeen laguntza deskribatuaz gain, hidrogenoaren ekonomiaren inguruan Euskadik izan duen garapena ulertzeko funtsezko beste faktore bat da energia-sektoreari lotutako eskualdean finkatutako enpresa handiek parte hartzen duten hainbat proiektu abian jartzea.
Abian dauden proiektu guztien artean, aipagarriena Hidrogenoaren Euskal Korridorea deritzona da, eta CIC energiGUNEren parte da beste industria- eta eskualde-eragile handi batzuekin batera.
Hidrogenoaren Harana 2022an aukeratu zuten Europan, eta H2ren balio-katearen funtsezko jarduera guztiei edo batzuei lotutako 70 erakunde biltzen ditu. Lankidetza horren bidez, Euskadin erreferentziazko industria-ekosistema bat sortu nahi da, deskarbonizazioan eta Euskadik teknologia horietan duen lidergoan aurrera egiteko.
Haren anbizioa espero diren inpaktu batzuetan neur daiteke: 2026ra arte soilik 1.300 milioi euro baino gehiago inbertitzea espero da, zuzeneko 1.340 lanpostu eta zeharkako 6.700 lanpostu sortuz. Hori guztia urtean 20.000 tona hidrogeno berriztagarri baino gehiago ekoizteko.
Makro ekimen hau, gaur egun, 46 proiektuk osatzen dute, 5 bertikaletan taldekatuta: (i) 10 ekimeneko ekoizpena; (ii) garraioa eta banaketa, 7 proiekturekin; (iii) industriako erabilera, 6 proiekturekin; (iv) mugikortasuneko erabilera, 15 ekimenekin guztira; eta (v) zeharkako bloke bat, balio-kate osoan laguntzea helburu duten proiektuekin.
Bertan, euskal enpresa eta erakunde handiek parte hartzen dute, hidrogenoaren bidez jarduera deskarbonizatzearen aldeko apustua egiten ari direnak. Horren adibide dira, besteak beste, Petronor (Korridorearen bultzatzaile handia), Nortegas, Sener eta IDOM. Horiek guztiak erakundeek, Bizkaiko Foru Aldundiak edo lehen aipatutako Energiaren Euskal Erakundeak lagunduta egingo dira.
Baina ez dira beren apustuagatik nabarmentzen ari diren euskal enpresa bakarrak. Euskal Korridoreaz gain, energiaren sektoreko liderrak ere nabarmentzen dira, Iberdrola kasu, estatuko zein nazioarteko proiektu handietan egindako apustuagatik, inbertsioagatik eta garapen teknologikoagatik.
