Azken urteotan, jasangarritasuna txertatuz joan da energia-biltegiratzearen sektorearen funtsezko zutabeetako bat bezala. Horren erakusgarri da Europako Parlamentuak 2023ko uztailean onartutako Baterien eta bateria-hondakinen erregulazioa. Esparru juridiko honen helburua da pilak eta bateriak Europar Batasuneko barne-merkatuan askatasunez zirkulatu ahal izatea, merkataritza-oztopoak kenduz eta bidezko lehia erraztuz. Hori guztia, gainera, pila edo bateriek ingurumenean sortzen eta kudeatzen dituzten hondakinen inpaktu negatiboak murrizteko eta prebenitzeko helburuarekin.

Iraunkortasunaren ikuspegitik arauketa horren artikulurik garrantzitsuenetako bat 7. artikulua da. Artikulu horretan, bateria mota bakoitzerako, karbono-aztarnaren aitorpena eta eskatzen den gutxieneko informazioa aurkeztea nahitaezkoa izango den data definitzen da.

Baterien karbono-aztarnaren erronkak eta aurrerapenak

Karbono-aztarna osagai garrantzitsua da baterien ingurumen-ebaluazioan; izan ere, bizi-zikloan zehar zuzenean edo zeharka sortutako CO2 isurketen guztizko kopurua zehazten du, lehengaiak erauzten direnetik ekoizpenera, erabilerara eta azken antolamendura bitartekoak barne.

Baterien erregulazioaren testuinguruan, Joint Research Centerrek (JRC) garatutako "Rules for the calculation of the Carbon Footprint of Electric Vehicle Batteries" dokumentua izango da Erregelamenduaren 7. artikuluan ezarritako baldintzak aplikatzeko oinarria; izan ere, lerrokadura eta esparru komun argi batzuen bidez, ibilgailu elektrikoetarako baterien karbono-aztarna kalkulatzeko eta egiaztatzeko metodologia zehazten du.

Dokumentu honek Europako Batzordeak garatutako Ingurumen Aztarnaren metodoa (EF, ingelesezko sigletan) eta Baterietarako Produktuen Ingurumen Aztarnaren Kategorien Arauak (PEFCR, ingelesezko sigletan) ditu oinarri.

Erregelamendua argitaratu zenetik, agerikoa da hori dela nazioan eta nazioartean interes handiena sortzen ari den eskakizunetako bat; izan ere, bateriak Europar Batasunean ekoitzi edo merkaturatu nahi dituzten fabrikatzaileek beren produktuaren karbono-aztarnaren deklarazioa bete beharko dute, eta, beraz, produktuaren ekoizpen-fase guztien ebaluazioa egin beharko dute.

Zaila izan daiteke hori, Europak Txina bezalako beste herrialde batzuekiko duen mendekotasuna dela eta. Herrialde horiek, litioa, kobaltoa eta grafitoa bezalako funtsezko materialen hornikuntza-kate globala kontrolatzeaz gain, prozesamenduaren zati handi bat egiten dute. Horrek erronka nabarmenak dakartza baterien produkzioari lotutako karbono-isuriak zehaztasunez kalkulatzeko, informazioa eskuraezina baita. Gainera, nazioarteko hornidura-kateen konplexutasunak eskatzen du katean zehar dauden hainbat eragileren arteko lankidetza eta datu sentikorren (eta kasu gehienetan isilpekoen) trukea.

Hori dela eta, azken urteotan hainbat ahalegin egin dira baterien teknologien karbono-aztarna kalkulatzeko, batez ere litio-ioia. Balio hori hainbat faktoreren araberakoa da: teknologia mota, haren aplikazioa, fabrikazio-prozesua, tamaina, ekoizpenean erabilitako energia-iturria, ekoizten den herrialdea, sartu diren bizi-zikloaren etapak, besteak beste. Horregatik, emisioen tarteak asko aldatzen dira, eta zaildu egiten da balio bakarra izateko lana.

Azken urteetako azterketa garrantzitsuenak aztertuta, ezartzen da litio ioiko baterien KWh bakoitzeko CO2 isurketak 70 eta 170 artean daudela; solido-egoerarako, berriz, 75 eta 120 artean; eta sodio-baterietarako, 80 eta 110 artean. Litiozko ioi-baterien kasuan, katodoak eragiten du, oro har, eraginaren % 27 eta % 39 artean.

Iraunkortasunerako inplikazioak eta estrategiak baterien industrian

Balio horiek ulertzea funtsezkoa da hainbat arrazoirengatik. Alde batetik, sektoreak aurrean dituen erronka ugariak ulertzeko balio du, hala nola energiaren erabilera intentsiboa, lehengai kritikoen erauzketa, balio-kate osoko ekintzen koordinazioa, baterien eskariaren igoera edo informazio sentikorraren trukea.

Gainera, erabaki informatuak hartzera eta diseinuan eta fabrikazioan berrikuntzara bideratutako estrategia bat garatzeko aukera ematen du. Era berean, dibulgazio gardena eskatzen du, ingurumen-jardueran oinarritutako lehia sustatzen duena, eta merkatuan bereiz daitezkeen teknologia garbiagoak eta iraunkorragoak garatzen dituena.

Erronka horiei heltzeak, beraz, aukera esanguratsuak sortuko ditu industria eredu jasangarriagoetara aldatzeko eta, mugikortasunaren elektrifikazioaren bidez, klima-aldaketa arintzen laguntzeko, horrela, inplikatutako eragile guztien arteko lankidetza estua sortuz.

CIC energiGUNEk teknologia jasangarriak garatzeko lan egiten du, sektorearen behar teknikoei erantzuteaz gain, eskatutako jasangarritasun-estandarrak betetzea ahalbidetuko dutenak. Gainera, balio-kateko eragileei estandar tekniko eta jasangarri berri horietara egokitzen laguntzen diegu, gure bazkideei praktika jasangarri eta arduratsuagoetarako trantsizioa erraztuz.