Lehenengoa, jakina, eragin ekonomikoa da. Azken finean, datozen urteetan trantsizio energetikoari lotutako industriak eta jarduerak nagusituko direla espero da, eta horrek esan nahi du gero eta pisu handiagoa izango dutela haien alde egiten duten herrialde eta eskualdeen BPGk.

Batez ere, epe labur eta ertainean, barne-produktu gordinean izango duen eragina trantsizio energetikorako funtsezkoak diren jarduera eta teknologien hedapena bizkortzeko egingo diren inbertsio indartsuetan oinarrituko da. Energia Berriztagarrien Nazioarteko Agentziaren (IRENA) arabera, 2050. urtera arte ia 130 bilioi euroko inbertsioa egin beharko da mundu osoan, finkatutako ingurumen-helburuak lortzeko. Estatuan, Energia eta Klimaren Plan Nazional Integratuaren (PNIEC, siglen arabera) helburuak betetzeko inbertsioaren bolumena 241.412 milioi eurokoa da 2030. urtera arte.

Ildo horretan, Euskadi ere inbertsio horiek garatzeko apustu sendoa egiten ari da iraunkortasunerako ibilbide-orriaren barruan (“Basque Green Deal”). Adibidez, Eusko Jaurlaritzak joan den urrian onartutako Trantsizio Energetikorako eta Klima Aldaketarako 2021 – 2024 Planak aurreikusten du 300 milioi euro baino gehiago bideratzea datozen hilabeteetan hainbat jarduera bultzatzeko. Kopuru hori euskal erakunde publikoek azken hilabeteetan lurraldeko enpresa handiekin lankidetza publiko-pribatuko ereduen bidez aktibatu duten 1.300 milioi euroko inbertsioaren zati bat baino ez da, Euskadiren deskarbonizazioa bizkortzeko.

Inbertsio-bolumen horiei esker, beste sektore ekonomiko batzuetan (eraikuntzan edo manufaktura-industrietan, esaterako) eskari eta ekoizpen gehigarri bat sortzea espero da. Horri esker, erabilitako dirua berreskuratzeaz gain, epe luzera handitu ahal izango da bideratutako euro bakoitzeko lortutako itzulera. Horren lekuko dira inpaktu- eta itzulera-potentzial hori balioesten saiatu diren azterlanak, hala nola 2020an argitaratutako “Adapt Now” txostena, trantsizio energetikoaren aldeko eta klima-aldaketaren aurkako neurrietan inbertitutako euro bakoitza 10 euro arteko itzuleran finkatu zuena.

INDUSTRIA-EHUN KUALIFIKATUAGOA ETA AURRERATUAGOA

Per se eragin ekonomikoaz haratago, eredu berrien aldeko apustu horrek ere eragin pizgarria sortuko duela espero da, haren garapena gauzatuko den gertuko industriaren bilakaerari begira. Ez bakarrik industria horrek eta bere eragileek biziko duten trantsizio energetikoagatik, baizik eta baita funtsezko elementuetan, hala nola eskulanaren kualifikazioan edo produkzio-prozesuetan, sortuko den bultzadagatik ere.

Enpleguari dagokionez, Lanaren Nazioarteko Erakundearen azken txosten xehatuaren arabera (2018an argitaratua), energia-trantsizioak 24 milioi enplegu baino gehiago sortu ahal izango ditu mundu osoan 2030. urterako. Antzeko zifretan mugitzen da, berriz ere, IRENA 2021. urtean egindako azken zenbatespenean, eta zifra hori 25 milioi ingurukoa izango da.

Baina bolumen horietatik haratago, trantsizio energetikoari lotutako jardueren izaera teknikoak haiei lotutako eskulanak kualifikazio handia behar izatea eragingo du, eta horrek eragina izango du hura osatzen duten profesionalen prestakuntzan, bai eta tokiko eta eskualdeko industriaren talentuaren erakarpenean eta eraldaketan ere.

Baterien sektoreko enpleguei buruzko gure azterketan zehazkiago adierazi genuenez, trantsizio energetikoari lotutako industria guztiek teknologiari, prozesuei, operatiboari, digitalizazioari, I+Gri, ingurumen-inpaktuari eta abarri lotutako ezagutzetan eta trebetasunetan espezializazio-maila handia eskatuko dutela espero da.

Azken batean, ezagutza-nahasketa bat, profil horiek profesional dinamikoagoak eta balioaniztunagoak bihurtuko dituena, eta hortik onura atera ahal izango duena, trantsizio energetikoari eta haren garapenari zuzenean lotutako industria ez ezik, eskura dagoen enplegu-eskaintzaren kualifikazio handiagoa ikusiko duen tokiko eta eskualdeko ehuna ere.

Besteak beste, gaitasun handiago hori trantsizio energetikoak bere ingurunean eragin dezakeen beste inpaktu handi baten ondorio izango da. Zehazki, energia-trantsizioarekin lotutako sektoreen garapena bizkortzea espero den digitalizazioaz eta bilakaera teknologikoaz ari gara. Sektore horiek “4.0 Industria” deiturikoan oinarritutako eredu berrien inplementazioan punta-puntakoak izan daitezkeela aurreikusten da.

Izan ere, teknologia eta bektore energetiko berrien garapena, hala nola arestian aipatutako bateriak, hidrogenoa eta soluzio termikoak, lehen urratsetatik ari dira baliatzen analitikako, robotikako, adimen artifizialeko edo Gauzen Interneteko soluzioen erabileraz. Horiek guztiak, orain arteko gauzak egiteko moduarekiko “jauzi kualitatiboa” suposatzen duten plataforma eta tresnak dira. Horregatik, trantsizio energetikoari lotutako sektoreen hedapenak berez dakar ikuspegi berri horiek garatzen diren industria-sarera bultzatzen eta hedatzen laguntzea.

BESTE ONDORIO BATZUK HERRITARREN EGUNEROKOAN

Orain arte, trantsizio energetikoari esker espero diren inpaktu ekonomiko eta industrialak zerrendatu ditugu. Hala ere, apustu horren balio estrategikoa onura horietatik haratago doa, eta horrek herrialde eta eskualde desberdinen ibilbide-orrietan duen kokapena indartzen du.

Bere inpaktu argienetako bat gizateriaren osasunean bertan dago. Osasunaren Mundu Erakundearen arabera, orain arte bezala jarraituz gero, berotze globalak 250.000 heriotza baino gehiago eragingo ditu urtean 2030 eta 2050 bitartean, tenperaturen igoera, muturreko klimak edo kutsatzaileak daudelako atmosferan eta bektore infekziosoetan (elikagaiak edo ura, esaterako). Horregatik da hain garrantzitsua beroketa hori geldiaraztea trantsizio energetikoaren ikuspegiaren bidez, beroketa hori eta izan ditzakeen ondorioak ahalik eta gehien murriztea bilatzen baitu.

Era berean, espero diren beste onura batzuk aldagai sozial eta demografikoekin lotuta daude. Adibidez, etxeetan energia-eraginkortasuna bultzatzeak errenta txikiena dutenei bereziki laguntzea espero da, elektrizitatean eta berokuntzan proportzioan aurreztu baitaiteke. Ildo horretan, aipatutako PNIECen (Basque Centre for Climate Change-ren datuetatik abiatuta) jasotako azterlanek berretsi egiten dute onura potentzial hori.

Gainera, kontuan izan behar da eredu-trantsizio honekin aurreikusitako energia-matrizeak azpiegiturak eta proiektuak garatzea eskatuko duela hainbat kokagunetan, kasu askotan hirigune handietatik urrun baitaude. Egoera hori aukera bat da estatu eta eskualde askok aurre egin behar dioten erronka demografikoari erantzuteko, despopulazio-indize handiagoa duten eremuetan jarduera- eta diru-sarreren iturri berriak garatzen baitituzte.

Horiek dira etorkizunean trantsizio energetikoak ekarriko dituen onura handienetako batzuk. Horregatik, haren protagonismoa hain desiratua dagoen iraunkortasunetik eta ingurumen-aztarnaren murrizketatik haratago doa, eta ezinbesteko mugarria da biharko munduaren buru izaten jarraitu nahi duten gobernu eta eragile guztientzat. Hori dela eta, herrialde edo enpresen artean, iragarki handien eta inbertsio-planen bidez, kasu askotan gertatzen ari den “lehia”.

CIC energiGUNEk trantsizio horretan nola lagundu nahi duen gehiago jakin nahi baduzu, gure webgunean murgiltzera gonbidatzen zaitugu. Bertan, gure jardueraren xehetasunak aurkituko dituzu, baita gure helburua lortzeko gurekin lankidetzan aritzeko moduak ere: iraunkortasuna errealitate izatea. Horrela, etorkizun hobe baterako espero diren gainerako onurak lortzen ere lagunduko dugu.