NBEren Lanaren Nazioarteko Erakundearen aurreikuspenen arabera, klima-aldaketak eragindako tenperaturen igoerak 80 milioi lanpostu galtzea eragin dezake hemendik 2030era bitartean, eta horrek 2,4 trilioi dolarreko kostua eragingo dio munduko ekonomiari, eta herrialde pobreak izango dira kaltetuenak.

Klima-aldaketak lan-produktibitatean eta gaixotasun larrietan ez ezik, euri-erregimenetan, baso-suteetan, itsasoaren mailan, hondamendi naturaletan, lehortean eta biodibertsitatearen galeran ere izango du eragina. Arrantza- eta nekazaritza-sektoreari eragingo dio (nekazarien eta nekazaritzako hornidura-kateko langileen arteko lanorduen % 60 ere galduko du), baita garraioaren, turismoaren, eraikuntzaren eta industriaren sektoreei ere.

Hala ere, klima-aldaketaren mundu mailako erronkari aurre egitea aukera bat da energia berdearen sektorea bultzatzeko, hazkunde azkarrean, klima-aldaketaren aurka borrokatzeko, eta, aldi berean, langile kualifikatuentzako lanpostuak sortzeko.

Erronkak aukera bihurtzen direnean

2020an, energia-sektoreak ia 60 milioi pertsona enplegatzen zituen mundu osoan. Bien bitartean, 2021ean, energia berriztagarrien enplegua 12,7 milioira iritsi zen; 700.000 lanpostu berri handitu ziren urtebetean, COVID-19aren eragin luzeak gorabehera.

Izan ere, munduko energia-eskaria 2050era bikoiztea aurreikusita, energia garbietarantz ondo diseinatutako trantsizioak lan-merkatua baliabide-eskasiarekiko eta aldaketa demografikoekiko erresistenteagoa izaten lagunduko du.

Hidrogenoari dagokionez, Parisko Akordioak ezarritako CO2 isurien helburuak lortzeko arazoari XXI. mendeko irtenbide garrantzitsu gisa, hidrogenoaren teknologia berdea enplegua sortzen duen solido bat izango da. Hidrogeno berdean oinarritutako ekonomiak munduko energia-eskariaren % 18 eman lezake, 30 milioi lanpostu sor ditzake 2050erako eta 2,5 trilioi dolar sortuko lituzke urtean mundu osoan.

Izan ere, energia berriztagarrien eta hidrogenoaren merkatuak enplegu-sortzaile handiak izatea espero da, azpiegituren, garapen teknologikoaren eta laguntza-zerbitzuen funtsezko garapena eskatzen baitute. Hidrogenoaren energia erabiltzeko garraio- eta azpiegitura-teknologia berriak diseinatu eta eraiki behar dira, eta errepideko garraioa izango da eskari handiko eszenatoki batean enplegu gehiago sortzearen arduraduna.

Europako Batzordearen kalkuluen arabera, hidrogeno berdean egiten den bilioi bakoitzeko 20.000 lanpostu sortuko dira hornikuntza-katean: ekoizpena, transmisioa, biltegiratzea eta erabilera. Halaber, kalkulatzen da hidrogeno berdearen ekonomiak 5,4 milioi lanpostu sor ditzakeela EBn hemendik 2050era bitartean, eta horietatik gutxi gorabehera enplegu berrien heren bat erregai-pilei soilik lotuta egongo litzateke. Zifra horrek ia hirukoiztu egiten du EBko industria kimikoko enplegu-kopurua.

Izan ere, erregai-pilek bultzatutako ibilgailu elektrikoek Europako automobil-industria mantentzen eta handitzen lagun dezakete, batez ere garraio astunaren sektorean. Hipotesi horren oinarria da auto elektriko batek osagai ugari dituela eta, beraz, Europan ekoizpeneko eta muntaketako eskulana atxiki dezakeela.

Ondorioa da erregai fosiletatik hidrogeno berderako trantsizioa garestia dela, baina bikaina enplegua sortzeko, teknologia hori deszentralizatuta dagoelako eta eskulan handia eskatzen duelako.

Adibidez, Cepsak 5.000 milioi euro inbertituko ditu Andaluzian Espainian eta Portugalen energia jasangarria sortzeko, eta funtsezko pieza izango da trantsizio energetikoan. Cepsaren planek hidrogeno berdea ekoizteko planten instalazioa barne hartzen dute, 2030erako 2 GWko edukierarekin, Andaluziako bere industria-zentroetan. Inbertsio horrek 17.000 lanpostu berri sortzea espero da.

Gaurko prestakuntzan zentratzea, biharko enpleguetarako.

Trantsizio hori gauzatzeko, enplegu-aukera berri askok beheranzko bidean dauden sektoreetako langileek doikuntza teknikoak, geografikoak eta konpetentziazkoak egin beharko dituzte. Hidrogenoaren etorkizuneko erabilerak beharrezkoak izango dira:

• H2 teknologien ustiapena, zerbitzua eta mantentzea (adibidez, elektrolizagailuak, erregai-pilak, etab.).
• H2ren transmisioa eta garraioa.
• Biltegiratzea.
• Azken erabiltzailearentzako zerbitzua.

Oso litekeena da epe luzerako enplegu-aukerak sortzea H2ko industria berdeari zerbitzu eta ezagutza espezializatuak eskainita.

Aldaketa energetikoak, COVID pandemiarekin batera, agerian utzi du ez dagoela langile kualifikaturik trantsizio energetikoa nahi den erritmoan egiteko. Pertsona gutxiagok jasotzen dute prestakuntza tekniko egokia, eta eskariaren eta eskaintzaren arteko aldea handitzea aurreikusten da.

Erregai fosilen kateko lanpostu asko galduko dira, eta langileei lagundu behar zaie ekonomia berriztagarrira eta hidrogenora igaro daitezen. Ildo horretan, arduradun politikoek eta industriek prestakuntza-, enplegu-sorkuntza- eta klima-aldaketaren premia horri heldu behar diote, dena aldi berean. Ziur asko, hezkuntza, akreditazio eta lanbide-heziketarako guztiz berriak diren programa akademiko eta enpresarialak garatu beharko dira. Beste kasu batzuetan, funtsezkoa izango da dagoen eskulana hobetzea edo birziklatzea.

EBk bermatu behar du hidrogenoaren balio-katearen kualifikazio-beharrak, hedapen eta bilakaera azkarrean, Hidrogenoaren Kualifikazio Estrategia zabaldua eta eraginkorra garatuz eta aplikatuz ase ahal izango direla.

Ildo horretan, Alemaniako Hidrogenoaren Estrategia Nazionalak ikerketa-institutu berriak sortzea eta hidrogenoaren hornidura-katerako beharrezkoak diren gaitasunetan hezkuntza- eta ikerketa-gaitasunak garatzea du helburu. Aldi berean, Erresuma Batuko gobernuak eskumenak egiaztatzeko esparru bat sortu du hidrogenoarekin lan egiten duten berokuntza-sistemetako ingeniarientzat, Hy4Heat (berokuntza-sistemetarako hidrogenoa ezartzea) izeneko hidrogeno-programa bat eraikitzeko behar den langile-bolumena bermatzeko.

Hidrogenoaren trantsizio energetikoa aukera bikaina da munduko langileen belaunaldi honentzat, eta aukera ematen du sektore energetikoaren eskulan berria emakumeentzat eta gutxiegi ordezkatutako beste langile batzuentzat inklusiboagoa izan dadin bermatzeko. Mundu osoko gobernuek zuzenean lan egin behar dute sindikatuekin eta enpresekin, langileek H2 ekonomian aurrera egiteko behar diren aurreikuspenak izan ditzaten.

CIC energiGUNEn, EBrekin, Espainiako gobernuarekin eta Eusko Jaurlaritzarekin batera, talentu gazteei prestakuntza oso kualifikatua ematen diegu materialen sintesiari, karakterizazioari, probei, ingeniaritzaren garapenari eta H2 teknologien hedapenari buruz.